De cementfabriek van Holcim in Obourg (Bergen) is niet alleen de oudste maar behoort ook tot de grootste van Europa.
Holcim plant ruim een half miljard euro investeringen om tegen 2029 alle CO₂ af te vangen in zijn fabriek in Mons. Het broeikasgas kan dan worden opgeborgen in lege gasvelden in de Noordzee.
Leefbaar voor de komende 100 jaar !
Voor Morgan Malecotte, de Belgische CEO van de cementproducent Holcim, is het opzet duidelijk.
‘Als we deze kans missen om onze uitstoot te reduceren, dan lopen we het risico hier na meer dan 100 jaar de deuren te moeten sluiten.’ Met die woorden presenteerde hij donderdag in Bergen de plannen om tegen 2029 de CO₂-uitstoot van de cementfabriek van Obourg, een van de oudste en grootste van Europa, volledig af te vangen.
Het project, goed voor een investering van 530 miljoen euro, zou Holcim in staat stellen jaarlijks 1,1 miljoen ton CO₂ op te vangen en af te voeren. In één klap kan zo 1 procent van de totale uitstoot van gezinnen en bedrijven in België worden weggewerkt en opgeslagen in lege gasvelden in de Noordzee.
Het plan, Go4zero, bestaat uit twee etappes. In een eerste fase, waarvoor alle aanbestedingen werden uitgestuurd heeft een bouwtijd van 36 maanden. De eerste bouwwerkzaamheden dienen gestart te worden in oktobere 2023 om zo de deadline van Q4 2026 te halen. De huidige ovens worden vervangen door een superefficiente en hypermoderne oven die in een volgende fase het afgevangen CO2 veel zuiverder maakt.
De tweede fase, als de financiering rond geraakt, zou halverwege 2028 operationeel moeten zijn. Op de site zullen dan de installaties worden gebouwd om het CO₂ af te vangen, uit te zuiveren en te injecteren in het CO₂-net dat de gasnetbeheerder Fluxys tegen dan klaar wil hebben. Per pijpleiding gaat het dan naar Antwerpen, waar een terminal moet komen om het broeikasgas vloeibaar te maken en per schip te transporteren naar lege gasvelden in Nederland, Denemarken of Noorwegen.
Grote uitstoter CO2, hier maken we het verschil
De fabriek van Obourg produceert jaarlijks een 1/4de van al het cement dat in België gebruikt wordt. Bij dat proces komt onvermijdelijk heel wat CO₂ vrij, jaarlijks 850.000 ton, waarmee de fabriek tot de grootste uitstoters van het land behoort. Van alle industriële emissies in Wallonië is meer dan de helft van de kalk- en cementproductie, die dus dé plek is om met CO₂-afvang een groot verschil te maken.
Holcim België staat op een kantelpunt !Morgan Malecotte - CEO Holcim België
Holcim staat daarbij op een kantelpunt, zegt Malecotte. ‘Onze krijtgroeve in Obourg is bijna uitgeput en onze fabriek van ruim 100 jaar oud is enorm energieverslindend’, zegt hij. ‘Die situatie is niet langer houdbaar.’
Unieke samenwerking tussen marktleiders
In de tweede fase, tegen midden 2028, kan dan zuurstof in de ovens geïnjecteerd worden. Daarmee stijgt de concentratie CO₂ van 30 naar 80 procent, waardoor het broeikasgas eenvoudiger kan worden afgevangen. Samen met de gassenspecialist Air Liquide voorziet Holcim dan een bijkomende investering van 150 miljoen euro voor de bouw van de afvang- en zuiveringsinstallatie.
Als volgende schakel in de keten heeft het netbedrijf Fluxys al kenbaar gemaakt dat bestaande aardgasleidingen te kunnen ombouwen voor het transport van CO₂. Zo ook de leiding die in Obourg langs de fabriek van Holcim komt. In Antwerpen kan Holcim dan aansluiten op het Antwerp@C netwerk waarbij verschillende industriële bedrijven betrokken zijn. Er is ook al een akkoord met de Franse energiereus TotalEnergies om per schip de vloeibaar gemaakte CO₂ vanuit Antwerpen weg te voeren en te injecteren in lege gasvelden in de Noordzee.
Het grootste Europese zonnepanelen park
Holcim heeft tevens een samenwerking opgezet met Total Energies om groene energie op te wekken met zonnepanelen die geplaatst worden op de oude groeves , 55000 panelen op het water in 2023- 31 Gigawatt, uitbreidbaar naar 175 GigaWatt !
Zo behoort Holcim niet alleen tot de grootste cementfabrieken in Europa maar zullen ze ook het grootste zonnepanelen park hebben aangelegd in 2023 !
Hulp van de overheid is cruciaal
De vraag naar subsidies is niet min. Voor fase één hoopt Holcim 50 miljoen euro steun te krijgen uit het Europese Just Transition Fund, waarvoor de Waalse regering de sleutel in handen heeft. Om ook de tweede fase met CO₂ afvang te realiseren, mikt Holcim op 230 miljoen euro subsidies uit het Europese innovatiefonds. Over beide aanvragen hoopt het bedrijf in juli uitsluitsel te krijgen.
‘Als we die financiering niet krijgen, gaan we het niet doen’, zegt projectdirecteur Vincent Michel. ‘Alleen krijgen we de afvang niet rendabel. Onze kosten om af te vangen zullen aanvankelijk een stuk hoger liggen dan de kosten om de CO₂ gewoon uit te stoten en daarvoor Europese emissierechten te kopen. Steun zal nodig zijn om het verschil bij te passen.’
Met de gevraagde subsidies zal het project over een periode van 20 jaar break-even draaien. ‘De afvang zal geen euro extra opleveren in de zakken van onze aandeelhouder’, zegt de projectdirecteur Vincent Michel. 'Wel laat het ons toe tegen 2029 CO₂-neutraal cement te produceren.
‘Het project is matuur’, zegt Malecotte. 'Samen met onze partners staan wij klaar en hebben we de nodige vergunning. Of we met de plannen kunnen doorzetten, hangt nu af van financiële steun van de overheid.'Morgan Malecotte - CEO Holcim België